1922-ci ildə “Müsəlman Şərqinin ümumi tarixi” adı ilə fəaliyyətə başlayan kafedra 1930-cu ildən “Asiya və müstəmləkə ölkələrinin tarixi” kafedrası adı ilə fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1937-1938-ci dərs ilində “Ümumi tarix” kafedrasına birləşdirilmiş, 1950-ci ildən 1960-cı ilədək “Yaxın və Orta Şərq xalqları tarixi” kafedrası adı ilə fəaliyyət göstərmişdir. 1960-cı ildə növbəti dəfə “Ümumi tarix” kafedrasına birləşdirilib. 1965-ci ildə yenidən “Ümumi tarix” kafedrasından ayrılmış və “Asiya və Afrika ölkələri tarixi” kafedrası adı ilə fəaliyyət göstərməyə başlamışdır.
1965-ci ildən kafedraya dos. Əkbər Dadaşlı, dos. Qənbər Hüseynov, prof. Zakir Abdullayev və prof. Məhəd Sofiyev rəhbərlik etmişlər. 2012-2015-ci ilədək prof. Sani Hacıyev kafedraya rəhbərlik edirdi. Prof. Sani Hacıyev müasir dövrdə Türkiyədə terrorizm problemini tədqiq edir. 80-ə yaxın elmi əsərin, o cümlədən 4 monoqrafiyanın, dərslik və dərs vəsaitlərinin, fənn proqramlarının müəllifidir. 2008-ci ildən kafedranın professorudur.
Dosent İqbal Ağayev 2015-ci ildən Asiya və Afrika ölkələri tarixi kafedrasına rəhbərlik edir. 1994-cü ildə “1917-1920-ci illər Azərbaycan tarixi Türkiyə tarixşünaslığında” adlı namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib. 50-dən çox elmi məqalənin, metodik və dərs vəsaitinin müəllifidir. Hal-hazirda “Türkiyə və Qara dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı” mövzusunda doktorluq dissertasiyası üzərində çalışır.
Hazırda kafedrada professor Sani Hacıyev, dosentlər İqbal Ağayev, Gülxanım Qarayeva, Aida Bağırova, Atamoğlan Məmmədli, Qismət Davudov, Gülnarə Məmmədzadə, Kəmalə Sofiyeva, müəllimlər t.ü.f.d Günel Əliyeva-Məmmədova, İsrail Əmirov və tədris-köməkçi heyət üzvü Günel Cəfərova çalışır.
Kafedrada ərəb xilafətində xalqların qarşılıqlı əlaqələri, Yaxın və Orta Şərq ölkələrinin yeni və ən yeni dövrdə siyasi, ictimai-iqtisadi və mədəni əlaqələri araşdırılmış və elmi tədqiqatların nəticələri monoqrafiyalarda öz əksini tapmışdır: «İkinci dünya müharibəsindən sonra SSRİ-Türkiyə əlaqələri tarixindən» (M.M.Sofiyev); «Müasir Türkiyədə terror» (S.T.Hacıyev); «Ermənilərin gerçək tarixi», «Asiya və Afrika ölkələrinin orta əsrlər tarixi», «İran II dünya müharibəsi illərində» (A.A.Məmmədli); «Ərəb xilafətinin dövlət idarəçilik sistemində türklər (VIII - X əsrin ortaları)» (N.Ç.Axundova); «İraqın xarici siyasəti. 1968-2003» (A.R.Bağırova); «XIX əsrin 20-60-cı illərində İran-Türkiyə münasibətləri»(R.B.Aslanov); «İran İslam Respublikası ilə Azərbaycan Respublikası arasında mədəni əlaqələrin inkişafı» (G.M.Məmmədzadə); «İxşidilər dövləti», «Bağdad-Fustad: birgəolma və qarşıdurma» (R.İ.İsmayılov); «Osmanlı Ordusunun Qafqaz hərəkatı və onun Azərbaycanda xilaskarlıq rolu» (K.M.Sofiyeva), G.Qarayeva, A.Hacıqədirli. Ərəb ölkələrinin sosial-iqtisadi və siyasi inkişafının xüsusiyyətləri. Bakı, 2012, Qarayeva. İsrail dövlətinin tarixi (Dərslik).Bakı, 2020, Ərəb ölkələrinin tarixi (orta əsrlər və yeni dövr) (Dərslik genişləndirilmiş və yenilənmiş şəkildə). Bakı, 2021 (2008, 2012).
Əməkdaşlar tərəfindən nəşr edilmiş dərslik və dərs vəsaitləri tədris prosesində geniş tətbiq edilir: «Asiya və Afrika ölkələrinin çağdaş tarixi», «Ərəb ölkələrinin çağdaş tarixi» (N.Ç.Axundova, A.R.Bağırova, R.İ.İsmayılov), «Yaxın və Orta Şərq ölkələrinin orta əsrlər tarixi» (R.B.Aslanov, N.Ç.Axundova, A.A.Məmmədli), «Yaponiya tarixi», (Q.Ş.Davudov). Kafedrada bakalavr pilləsində 15, magistr pilləsində 14 fənn tədris edilir.